Vergeet je powersapje niet!
Toen zijn vrouw hem in de badkamer confronteerde met de blubberende waarheid, moest de knop om. Journalist Jan Dijkgraaf ging sapvasten. Overleeft een man dat überhaupt, een week zonder eh….bijna alles?
—————————
Ik was de laatste tijd een paar keer een beetje boos op mevrouw Dijkgraaf. Hartstikke lief natuurlijk, dat ze bereid was wekelijks mijn kleding te wassen, maar het leek wel of ze er een gewoonte van was gaan maken om dat op een te hoge temperatuur te doen. Mijn T-shirts, polo’s en overhemden leken met elke wasbeurt verder te krimpen. De wake-upcall kwam op een zondagochtend in de badkamer. “Kun je ‘m zelf eigenlijk nog zien,” vroeg ze terloopt, toen ze zag dat ik even niet in de spiegel, maar naar beneden keek. “Ik weet niet of je je nog weleens weegt, maar je bent echt bezig om een nieuw record neer te zetten, volgens mij”.
Pats. Boem. Au. Van de magere, supersportieve en flexibele badmintonner (tja, niet alle mannen kunnen kickboksen) van 60 kilo schoon aan de haak die ik op mijn achttiende was, was een paar decennia later inderdaad niks meer over. Of beter gezegd: er was juist heel veel van over. Geen sportief lichaam van gummi meer, maar wel ruim anderhalf keer zoveel kilo’s. Toen ik weer eens op de weegschaal ging staan, noteerde ik zelfs 93,3 kilo. En ik kon ‘m inderdaad niet meer zien. In rust dan. En zonder een beetje voorover te neigen. Wat de zwaartekracht dankzij mijn in de loop der jaren ontstane stevige cup B voor me regelde, trouwens.
Nou ben ik een rare. Als bij mij de knop om gaat, dan gaat ook de knop om. Dus ik besloot vanaf dat moment (weer) 10.000 stappen per dag te gaan wandelen. Ik accepteerde dat mijn koolhydraatrijke dieet van vooral brood (ik ben gék op brood), aardappelen (liefs gefrituurd), koekjes (héél véél koekjes) en paprikachips (maar als dat op was mocht gewone ook) misschien een heel klein beetje ietsepietsie suboptimaal was als ik kilo’s kwijt wilde knallen. Ik zei dus eindelijk ‘ja’ toen mijn lieftallige echtgenote voorstelde om samen een of ander dieet te gaan volgen. En ik ging een week naar Fuerteventura. Met Health Holidays. Sapvasten.
Kruidenthee
Als ik het in mijn eigen woorden mag zeggen (en anders doe ik het toch): sapvasten is een all-inclusive vakantie waarbij je niks te eten krijgt en op water en kruidenthee na eigenlijk niks te drinken ook. Nou ja, drie keer per dag een sapje. Van groenten en fruit, zelfs zonder vezels. En de tijd die je uitspaart omdat je niet uitgebreid tafels (of werkt) volg je dan een uitgebreid sportprogramma, opdat de spieren die het hele jaar nogal eh… onderprikkeld zijn weer tot leven worden gewekt. Hou je je gedurende een week aan dat regime, dan belooft de directie van Health Holidays mannen tot wel een kilo gewichtsverlies. Per dag!
Maar veel belangrijker dan dat gewichtsverlies: dat de in de loop der jaren verzamelde rotzooi uit je lichaam gaat en dat je lichamelijk en geestelijk als herboren huiswaarts keert. Er wordt bij het kennismakingsrondje wel een winstwaarschuwing afgegeven. Het komt namelijk regelmatig voor dat deelnemers hun lichaam en geest dermate stevig reinigen, dat ze bij terugkeer in Nederland besluiten tot een radicale ommekeer. Je zou de eerste niet zijn die ontslag neemt of echtscheidt, leren we.
Gifbeker
Die blije tijdig komt van Henny. Zij is de weduwe van Rob, de oprichter van het bedrijf. Henny doet de sapjes. Naast haar zit Ilona. Ilona doet de spieren. Bij sapvastweken, zo leer ik, al doende, hebben mensen alleen maar een voornaam. Henny is lief. Ilona is leuk. Dus ik heb er zin aan.
Die zin wordt extra aangewakkerd door Tanita. Tanita is een bitch. Tanita is in tegenstelling tot Henny en Ilona niet blond, maar een wijf van staal. Een ‘body composition analyzer’. Ofwel: een weegschaal. Die bij “ik ben Jan” bij de intake de volgende cijfers noteert: gewicht 88,5 kilo, vetpercentage 26,3 procent, BMI 27,9, viscerale vetwaarde (vet om de organen) 13 en metabolische leeftijd 59. Samengevat: te hoog, te hoog, te hoog, te hoog en ouder dan in werkelijkheid. En dan was ik al bijna vijf kilo kwijt dankzij het wandelen en het dieet dat we volgden en durf ik mijn bloeddruk niet eens op te schrijven. Dusss….
Tanita meldde ook nog dat mijn ideale gewicht 69,7 kilo zou zijn. Maar dat lijkt mij overdreven. Op termijn naar lengte min honderd (dus 78) is het doel. Bovendien kreeg ik van mevrouw Dijkgraaf de uitdrukkelijke opdracht op Fuerteventura niet door te slaan (ze kent me als haar broekzak). Dus of ik effe wilde zorgen dat er nog wel iets vast te pakken overbleef. Tot die concessie was ik bereid, maar Tanita had me wel wakker geschud. Wilde ik nog iets van de rest van mijn leven maken, dan moest ik de gifbeker helemaal leegdrinken. Nou ja, het sapglaasje. En sporten tot ik een ons woog.
Het dagprogramma zag er ongeveer zo uit. Om half acht een stevige wandeling. om negen uur een glaasje citroensap. Dat zorgde voor de maagverkleining enzo. Om half tien een glaasje lekkere sap. Daarna de thermosfles met de naar tomaat smakende ‘lunch’ uit de koelkast pakken (Henny:”Vergeet je powersapje niet!” Ik: “Shit, betrapt…”). Om tien uur aquajoggen. Om vijf uur een andere sportactiviteit, variërend van een – voor mij – loodzware bokstraining uit de wind en in de volle zon tot yoga op een matje aan zee. Om zes uur het laatste sapje. En daarna ‘vrij’. En o ja, gedurende de dag mocht je zoveel water en kruidenthee drinken als je wilde. Sterker: wie minder dan twee liter nam, was af. Voorts kregen we het advies gedurende de uren dat er geen activiteiten gepland stonden te slapen, te relaxen, het strand te bezoeken, aan de zwembadrand te gaan liggen en wat uren in afzondering door te brengen om één en ander te verwerken, want er komt tijdens het sapvasten nogal wat op de mensen af. “Zowel fysiek als psychisch.”
Algehele malaise
Laten we beginnen met de fysieke kant.
Ten eerste: het poepen (voor Vlaamse lezeressen: kakken).
Wie de toverdrankjes van Henny tot zich neemt en niet stiekem Mariakaakjes op de hotelkamer heeft verstopt, stopt na een dag met poepen (met kakken dus). Dat is raar. Zeker voor een man. Want de meeste mannen gaan zo’n twee keer per dag uitgebreid op de pot met hun mobiele telefoon of tablet om te ontlasten. Dat is een meditatief moment, dat menig echtscheiding heeft voorkomen. Wij hebben dat nodig. Of laat ik voor mezelf spreken: ik wel. Hou je die gewoonte in stand als er niks meer komt? Of erger: als er door die ogenschijnlijk bizarre waterconsumptie alleen maar aan de voorkant wat komt? Dan ben je opeens van een stoere kerel die het nuttige (poepen) met het aangename (rust!) verenigd verandert in een ‘zitplasser’.
Ten tweede: detox-dementie.
Zag je in de vorige regel die twee d/t fouten? ‘Verenigd’ moet natuurlijk ‘verenigt’ zijn. En ‘verandert’ ‘veranderd’. Als je in de eerste dagen van je sapvastweek zit, kun je dus zo dement worden als een deur. Zo gek als mijn oma, die haar koffiezetapparaat op een gegeven moment op een (brandende) gaspit zette, maakte ik het op Fuerteventura niet. Maar ik overdrijf niks als ik zeg dat ik de eerste helft van de week minstens 469 keer mijn sleutelkaart zocht, checkte hoe laat we ook alweer gingen aquajoggen en me afvroeg welke dag van de week het was. Dat ik mijn ‘lunch’ vergat uit Henny’s koelkast te halen, had een andere oorzaak. Ik vind tomatenkomkommersap goor. Bijna net zo goor als erwtensap. Maar de lieverd had er zo haar best op gedaan dat ik haar niet wilde teleurstellen. Dus dat dat kwam door detox-dementie, was een leugentje om bestwil.
Ten derde: algehele ongesteldheid.
Als je stekende hoofdpijn krijgt, kotsmisselijk wordt, je je voelt als een dweil en je hebt géén 24 bier op, dan betekent dat tijdens een week sapvasten niet dat 112 moet worden gebeld. Nee, dan betekent dat: het gaat toppie! Dan ben je aan het ontgiften.
Nou, het ging met mij redelijk toppie, dan. Van hoofdpijn was weliswaar geen sprake, maar ik had de eerste dagen wel constant een gevoel van algehele malaise (in een mannenblad zou ik schrijven: ik voelde me k*t). En ik kon de hele dag wel slapen. Dus dat ging lekker. Het oude lijf was zich aan het ontdoen van rotzooi en werd gereed gemaakt voor een frisse start van de rest van deze eeuw. Een idee dat vanaf dag vier nog steviger postvatte, omdat er toen een omgekeerd pad aan de horizon opdaagde: ik ging me energiek voelen. Ik neigde er op dag vijf zelfs naar om ilona te vragen om een extra uurtje aquajoggen, maar omdat ik in een groep niet graag het hoogste woord voer, slikte ik dat verzoek toch maar in.
Ten vierde: spieren.
Als je gaat sapvasten (ik zeg het jullie maar vast als ik jullie met mijn gif-, poep- en piesverhalen enthousiast heb gemaakt) is de kans groot dat je meer spieren verbrandt dan vet. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Om dat te voorkomen, moet je sporten. Nou stelde die vijf tot acht kilometer die we groepsgewijs wandelden voor mij als ervaren ex-Vierdaagseloper sporttechnisch gezien weinig voor. Maar ik werd gegrepen door een andere ‘sport’: het eerder genoemde aquajoggen. Nooit geweten dat je met schuimrubberen attributen je spieren zo kunt pijnigen als sinds die week op dat Canarische Eiland. Als je tenminste fanatiek meedoet en je niet laat afleiden door een nadrukkelijk aanwezige Spaanse badmeester of irritatie over de nadrukkelijke Spaanse badmeester bij je buurvrouw. Gelukkig kan ik me goed afsluiten voor Spaanse badmeesters en geïrriteerde buurvrouwen. Dus ik maakte kennis met spieren waarvan ik vergeten was dat ik ze had. Waarmee we het ‘fysieke’ deel van “zowel fysiek als psychisch” wel behandeld hebben. Dan de psyche.
IJzeren discipline
Laat ik beginnen met de belangrijkste meevaller. Meevaller 1: geen moment kreeg ik de neiging ontslag te nemen of te gaan scheiden. Nou helpt het bij dat eerste dat ik zelfstandig ondernemer ben, maar het gaat natuurlijk om het idee. Ik kreeg de tweede helft van de week juist heel leuke nieuwe ideeën voor de rest van 2018. En als ik langer dan drie nachten van huis ben, mis ik altijd mijn vrouw. Dat was deze keer niet anders. Dus dat is mooi.
Meevaller 2: ik heb als het erop aankomt nog altijd een ijzeren discipline.
Dat weet ik omdat ik elke avond na het ‘diner’ in mijn eentje nog een extra wandeling maakt, van het hotel naar het centrum van Corralejo. Ik weet niet of jij Corralejo kent (zo niet: houden zo), maar dat is dus een plaats waar je honderd restaurants vindt. En er zijn ongeveer twee leuke winkels. Dus dan loop je daar ‘s avonds met je lege maag langs als die restaurants, dan ruik je al die lekkere verse visjes (en die fastfoodmeuk) en dan besluit je bij elke tent, ondanks het feit dat de euro’s rammelen in je wandelbroekje; ik loop door. Ik kan dat. Ik ben sterk. Wat is nou een week leven als een monnik op een mensenleven?
Meevaller 3: blije eikel.
Het kwam misschien omdat ik niks te verwerken had, maar ik heb me die hele week bij Henny en Ilona geen seconde depressief gevoeld. Of eenzaam. Of zielig. Of anderszins niet lekker in mijn hoofd. Ik vond die week sapvasten een geweldige manier om het project ‘Minder Jan’ dat een paar weken eerder was gestart in en om het Friese gehucht Eesterga even op een warm eiland een powerboost te geven. Als ik al een traantje wegpinkte, was het om het feit dat ik een paar maanden eerder wees was geworden en ik daarover tijdens mijn sapvastweek een boekje afschreef (ik werk inderdaad áltijd); maar dat deed ik thuis evengoed. Sterker: meer. De afleiding was juist fijn.
Meevaller 4: naar huis!
Heel gek, maar hoezeer ik ook houd van de zon en de zee en af en toe een paar dagen alleen weg, nooit eerder was ik zo blij dat ik terug mocht naar het winderige, regenachtige Nederland. Niks ten nadele van Henny, Ilona of de andere deelnemers (louter vrouwen en goddank ook nog één man), maar man, man, man, wat was ik blij dat ik na het dagelijkse “open je hart” waarmee Ilona het aquajoggen afsloot mijn mónd weer moet openen en iets mocht gaan knagen. Want als ik één ding heb geleerd tijdens mijn sapvastontgroening is het dit: ik móet meerdere keren per dag op iets kauwen om volmaakt gelukkig te zijn. Dat is er na de borst- en/of flesvoeding langzaam ingeramd door mijn moeder en dat kan ik niet meer missen. Dus als het ooit zover komt dat ik permanent afhankelijk word van vloeibaar voedsel, dan mag van mij de stekker eruit.
Maar zover komt het dus niet. Want? Want Tanita! Gewicht min 4,2 kilo – BMI min 1,3 – viscerale vetwaarde min 1, buikomvang min 9 centimeter (!), en metabolische leeftijd (drie weken later gemeten) min 7 jaar (dus lager dan mijn werkelijke leeftijd). Dat smaakt naar meer. Of beter gezegd: naar minder. Die 69,7 kilo kan Tanita schudden, maar 78 ga ik dankzij mijn wandel- en dieetregime halen. En zo niet, dan ga ik voor straf later dit jaar gewoon nog een keer!
Wil je meer lezen over de reizen van Health Holidays naar Fuerteventura? Bekijk ze hier!
Bron: Vrouw Glossy, januari 2018
Tekst: Jan Dijkgraaf